Қымбатты қымбатты аға-інілер мен әпке-қарындастар!
Дәстүрлі христиандық конфессиялар мен ғылыми қоғамдастық өкілдерін біріктірген халықаралық кездесуге қатысушыларына қош келдіңіздер деймін. Бүгін сенімді мойындаушы митрополит Иосиф (Чернов) есімімен аталған Қазақстан Православие Шіркеуінің діни, мәдени және әкімшілік орталығының қабырғасында атақты зерттеушілер – археологтар, Орталық Азияның тарихи артефакттарын зерттеушілер жиналды.
Халықтардың өмір сүруін анықтайтын, тарихи векторларды белгілейтін және өркениетті қалыптастыратын әртүрлі іргелі идеялардың ішінде діни идеялар басым және басты рөл атқарды және атқарып келеді. Адамзат өмірінің барлық кезеңінде дін, Құдайға немесе табиғаттан тыс әлемге сену, рухани нормалар мен дәстүрлерді ұстану ең маңызды элементтерді құрады. Діни идеялар мен ілімдер адамгершілік құндылықтардың, құқықтық және әлеуметтік нормалардың қалыптасуына, ғылым мен білімнің, мәдениет пен өнердің пайда болуына және дамуына ықпал етті.
Біздің бәрімізді – рухани және зайырлы тұлғаларды – Ұлы Жібек жолы өткен географиялық аймақта ежелгі дәуірде христиандықтың таралуына байланысты нақты тарихи процестерді дәлірек және толығырақ білуге ұмтылысымыз біріктіреді. Осындай іс-шараларға жинала отырып, біз жаңа ғылыми деректерді қарастырамыз, христиандықтың шығыс өркениеттері тарихындағы рөлі, оның басқа діндермен және мәдениеттермен байланысы туралы сөйлесеміз, христиан ілімі мен шіркеу әдет-ғұрыптарының Орталық Азия халықтарына әсері туралы пікір алмасамыз.
Бүгінгі таңда дәстүрлі діндер мен олардың елдер мен халықтардың тарихымен байланысын зерттеу бұрынғыдан да маңыздырақ. Біздің конференцияның өзектілігі Орталық Азияның әлемдік діндер мен мәдениеттердің өзара әрекеттесу алаңы бола отырып, қазіргі заманғы халықаралық қатынастарда ойнайтын ерекше маңыздылығымен айқындалады.
Дәстүрлі конфессиялардың тарихы мен рухани мұрасын зерттеу өркениеттер, елдер мен халықтар арасындағы диалог пен ынтымақтастықты дамытудың қажетті құралы болып табылатынын ерекше атап өткім келеді. Бұл білім діни немесе ұлттық төзбеушілік, кемсітушілік, ксенофобия көріністерімен және олардың қайғылы зардаптарымен күресуде аса маңызды. Ежелгі заманнан бүгінгі күнге дейін христиандық дәстүрлі бейбіт исламмен бірге Орталық Азия үшін ұлтаралық келісім мен қоғамдық тұрақтылықтың маңызды факторы және мәдениетті, қоғамдық адамгершілік пен жоғары адамгершілік мұраттарды сақтау мен нығайтудың қайнар көздерінің бірі болып қала береді.
«Сіздерге Киелі Рух түскенде күш аласыз; Иерусалимде, бүкіл Яһудея мен Самарияда, тіпті жердің түкпір-түкпірінде де Менің куәгерлерім боласыңдар» (Елшілердің істері 1:8), — деді Құтқарушы шәкірттеріне. Христиан діні пайда болғаннан бері бүкіл адамзатқа арналды, ол әрқашан жердің ең шалғай түкпірінде тұратын адамдарға қол жетімді болу үшін барлық мүмкін құралдарды пайдалана отырып, әлемге ашық болуға ұмтылады; Кезінде Ұлы Жібек жолы мен оның бойымен жүретін керуендер әртүрлі халықтар арасындағы қарым-қатынас пен байланыстың жетілдірілген құралы болған. Көшпелілік және сауда жолдары апостолдық дәуірден ғасырдан ғасырға Орталық Азияда христиандық уағыз-насихаттың таралу ортасына айналды. Жібек жолы мен оның төңірегіне Евангелиенің, «Ізгі хабардың» көне дәуірдегі таралу кеңістігі ретінде қарастыру біздің аймақтағы христиан дінінің сенімді тарихын білудің неліктен діни немесе ұлттық қатыстылығына қарамастан Орталық Азия елдерінің тұрғындарының барлығы үшін мәнді және маңызды екенін түсінуге әкеледі.
Христиан діні Қазақстан және Орталық Азияның басқа елдері үшін жаңа немесе жат дін емес, бұл шындықты шежіре деректеріндегі археологиялық заттар мен белгілердің көптігі даусыз растайды. Ұлы Жібек жолы бойындағы сауда байланыстарымен біріктірілген басқа елдердегі сияқты мұнда да біздің дәуіріміздің алғашқы ғасырларында Сириядан рухани ағартушылар келді, мұнда шіркеулер салынып, епископтық бөлімшелер құрылды, көшпелі тайпалар Үшбірлік Құдайға және әлемнің Құтқарушысы - Иса Мәсіхке сенетін болған. Сан алуан археологиялық деректер бұл өлкенің тарихы мен мәдениетіне тереңірек үңіліп, оның алуан түрлілігі мен байлығын ашуға көмектеседі.
Орталық Азиядағы христиандықтың тарихи тағдырларына, Евфрат өзенінің жағасынан Маньчжурия тауларына дейінгі елдер мен халықтарды ағартқан шіркеу басшыларының еңбектеріне, соның ішінде Орыс православие шіркеуі және Шығыс Ассириялық Шіркеуі арасындағы диалогтың белсенді дамуына байланысты бүгінде назар артып келеді.
Христиандықтың Жібек жолы бойымен таралуы әрдайым бейбіт жолмен - апостолдардың үлгісімен, уағыз сөзі арқылы жүрді. Ал бүгінде христиан, православие, католиктер мен протестанттарға сенетін адамдар конфессияаралық татулық пен ұлтаралық келісімді нығайтуға өздерінің игі үлестерін қосуда. Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев халыққа жолдауларының бірінде: «Қазақстан – бейбіт өмір мен жасампаздықтың мекені. Өзге діни сенімдерге құрмет, толеранттылық пен адамгершілік құндылықтар – халқымызға тән игі қасиеттер. » деп атап көрсетті. Ежелден күні бүгінге дейін Ұлы даланың ұлан-ғайыр жерінде мұсылмандар мен христиандар татулық пен бауырмалдық сүйіспеншілікте бір-біріне қолдау көрсетіп, ортақ шаңырағы – құтты Қазақстанның дамуы мен гүлденуі жолында еңбек етіп, өзге елдер мен халықтарға үлгі болып келеді.
Біздің халықаралық конференциямыз археология ғылымының дамуына және танымал болуына қызмет етіп қана қоймай, сонымен қатар қазіргі әлемдегі Інжіл куәгерлерінің жұмысына үлес болсын. Бүгінгі баяндамалар мен сөз сөйлеулер ежелгі дәуірде Орталық Азияда христиан дінінің болуының сенімді тарихи көрінісін жасауға көмектеседі деп үміттенемін. Сізге Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жұмысыңызға сәттілік тілеймін.
Басты бет
Пікір жазу үшін жүйеге кіріңіз немесе тіркеліңіз!
Пікіріңіз сәтті қосылды және оны қазір сайт әкімшілігі қарастырып жатыр