Астанада «Турин Кебіні» халықаралық рухани-ағартушылық көрмесінің ашылуы өтті

1 тамыз 2025 жыл. Астана. Мәскеу және Бүкіл Ресей Қасиетті Патриархы Кириллдің батасымен әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің VIII Съезі қарсаңында елордалық Бейбітшілік және Келісім сарайында «Турин Кебіні» атты халықаралық рухани-ағартушылық көрмесі ашылды.

Көрменің ұйымдастырушылары: Қазақстанның Православие Шіркеуі, Астанадағы Рим-Католиктік шіркеуінің архиепархиясы, Мальта Егемендік Ордені және «Kirche in Not» («Қиын жағдайда шіркеуге көмек») халықаралық қайырымдылық қоры.

Көрмені дайындау және Бейбітшілік және Келісім сарайының ғимаратында жәдігерлерді орналастыру бойынша жұмыстар кешені Астана және Қазақстан Митрополиті Александрдың батасымен Астана шіркеу округінің құрметті өкілі  архимандрит Сергийдің (Карамышев), Успен кафедралды соборының христаны кілтшісі иеромонах Димитрийдің (Байдек), Митрополиттік округ Басшысының әкімшілік хатшылығының меңгерушісі иерей Георгий Сидоровтың күшімен жүргізілді. Жобаға Алматы православиелік рухани семинариясының оқытушылары мен студенттері белсенді қатысты.

Салтанатты ашылу рәсіміне Қазақстан Республикасындағы Орыс Православие Шіркеуінің Митрополиттік округінің Басшысы Астана және Қазақстан митрополиті Александр және құрметті қонақтар, соның ішінде Қазақстан Республикасының мәдениет және ақпарат министрі А.Г.Балаева, Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының әлеуметтік-мәдени даму және ғылым комитетінің төрайымы  Н.Б. Жүсіп, Астана қаласы әкімінің орынбасары Е.Мейірханов, «Халықаралық конфессияаралық және дінаралық диалог орталығы» АҚ басқарма төрағасының міндетін атқарушы М.У. Қалижанов; Қазақстан Республикасындағы апостолдық Нунциі архиепископ Джордж Панамтундил (Ватикан Елшісі), Қазақстан Республикасындағы Сербия Республикасының Төтенше және Өкілетті Елшісі Владимир Йович; Қазақстан Республикасындағы Францияның Төтенше және Өкілетті Елшісі Сильван Гиоге; «Kirche in Not» қорының атқарушы президенті Реджина Линч; Қазақстандағы Ресей Елшілігінің кеңесші-елшісі А.Е.Комаров; «Турин Кебіні» көрмесінің тарихи мазмұны жөніндегі сарапшысы, археолог, ғылым докторы ханшайым

София Лёвенштейн-Вертгейм-Розенбергская; Мальта Ордені неміс қауымдастығының төрағасы барон Йоханес Хереман фон Зюйдвиг;

Германиядағы Мальта Орденінің сарапшысы, көрме жобасының жетекшісі Ф.Дернд; «Kirche in Not»халықаралық қорының «Ресей, Орталық Азия және Кавказ» бөлімінің меңгерушісі, көрменің тең құрылтайшысы П.В. Гуменюк; Астанадағы Қасиетті Марияның Рим-Католиктік архиепархиясының басқарушысы архиепископ-митрополит Томаш Бернард Пэта; Қазақстан және Орталық Азия католиктік епископтары конференциясының өкілдері; Метрополиттік округінің құрылтайшылары;елорданың ғылыми және шығармашылық зиялы қауымы, дипломатиялық өкілдіктердің қызметкерлері, мемлекеттік және жеке БАҚ журналистері.

Шараға қатысушыларды құттықтай отырып, Қазақстан Республикасының мәдениет және ақпарат министрі А.Г.Балаева елорда тұрғындары мен қонақтарының назарына ұсынылған жәдігерлер бүкіл адамзаттың рухани және мәдени өсу тарихының айғағы екенін атап өтті. Оның пікірінше, алдағы әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының Съезі Қазақстанның бейбітшілік, келісім және гуманизм мұраттарына бейілділігін көрсететін негізгі халықаралық іс-шаралардың біріне айналады.

Министр Президент Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың өз жолдауларының бірінде дін қашанда тәрбиелік қызмет атқарып келгенін, ал Қасиетті жазбалар адамгершілік, жанашырлық пен мейірімділік идеяларына толы екенін айтқан сөзін еске салды.

Министр өз сөзінде алдағы форум туралы хабарлады: «Жақында әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің VIII Съезінің делегаттары мен құрметті қонақтарының келуін күтудеміз. Олар әртүрлі рухани дәстүрлерді ұстанады, бірақ киелі де қонақжай Қазақстан жерінде бірігіп, бүкіл адамзатты диалог пен келісімге, сыйластық пен өзара түсіністікке, мейірімділікке, жанашырлық пен сүйіспеншілікке шақырады. Көрмені ұйымдастыру Қазақстанның түрлі діндердің, мәдениеттер мен өркениеттердің бірлігі мен ынтымағын сақтаудың ұлы ісіне өзінің маңызды үлесін қосуға деген шынайы ниетін тағы да растайтынына сенім білдіремін».

Қазақстан Православие Шіркеуінің Басшысы іс-шараға қатысушылар алдында сөз сөйледі: "Біз мәдени-рухани маңызды оқиғаның қатысушысы болып отырымыз - Астанада "Турин Кебіні" бірегей көрмесі ашылып жатыр. Бұл ғылыми-танымдық шара Қазақстан астанасында өтетін әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің VIII Съезіне орайластырылып отыр. Бұл форум конфессияаралық және ұлтаралық диалогтың бірегей алаңына айналды. Көрмені дайындау мен өткізуге түрлі конфессиялар мен түрлі ұлт өкілдерінің де атсалысуы ерекше.

«Турин Кебіні» көрмесі келушілерді «бесінші Інжіл» деп аталатын әйгілі археологиялық ескерткіштің тарихымен және ғылыми зерттеулерімен таныстырады. Бірегей жәдігер ретінде ол ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейін ғылыми қоғамдастық өкілдері мен көптеген қажылардың назарын аударып, Киелі жазбалар мен Киелі кітап тарихын зерттеуге қызығушылықтарын оятты». Архипастор «Астанада және республиканың басқа да қалаларында «Турин Кебіні» көрмесін өткізу конфессияаралық және мәдениетаралық диалогты дамыту үшін үлкен маңызға ие болады және қоғамдағы бейбітшілік пен келісімді нығайтудың игі ісіне қызмет етеді» деген сенімін білдірді.

Ватикан Елшісі өз құттықтауында, атап айтқанда былай деді: «Бұл көрменің дінаралық диалогқа, өзара құрметке және бейбітшілікті ілгерілетуге бейімділігімен танымал Қазақстанда өтіп жатқаны қандай орынды. Бүгінгі таңда азаматтық және діни билік сенім мен қоғамдық өмірдің ортақ игілікке қызмет етуі қатар жүретін кезде мүмкін болатын үйлесімділікті айғақтайды».

Архиепископ Джордж Панамтхундил айтқан ойларды архиепископ-митрополит Томаш Пета дамытты: «Елордамызда және еліміздің басқа да ірі қалаларында киелі жәдігерлер көрмесі Қазақстанда діни еркіндіктің, түрлі діни дүниетаным өкілдерінің жемісті ынтымақтастығын, халқымыздың бірлігін нығайтуға деген ұмтылысын айғақтайды. Көрменің сәтті өтуі қазақстандықтардың санасында руханиятты тереңдетуде жемісін беріп, мәңгілік құндылықтарға негізделген бейбіт даму жолын таңдаған елімізге Құдайдың берген игілігінің белгісі болсын».

«Турин Кебінін жиі «бесінші Інжіл» деп атайды және христиан дінінің барлық тармақтарының ең құнды жәдігерлерінің бірі болып саналады. Сонымен бірге ол біздің заманымыздың ең көп зерттелген нысандарының бірі болып табылады. Сонымен бірге ол біздің заманымыздың ең көп зерттелген нысандарының бірі болып табылады. Біз Қазақстанда көрмені ұйымдастыруға өз үлесімізді қосу мүмкіндігіне қуаныштымыз», - деп қорытындылады спикерлердің сөзін «Kirche in Not» қорының атқарушы президенті Реджина Линч.

Ресми тұлғалардың құттықтауынан кейін жиналғандар Турин Кебінінің нақты көшірмесі, 27 тақырыптық ақпараттық панельдер, тарихи артефактілер, бейнематериалдар мен осы феноменді зерттеуге арналған иллюстрациялық брошюралар ұсынылған көрме залына бет алды. Зерттеушілер I ғасырда шомырт тәждің, Мәсіхтің азап шегетін аспаптарының және крестке шегеленген шегелердің көшірмесін қайта жасаған.

«Турин Кебіні» көрмесімен қатар Қазақстан Митрополиттік округінің қатысуымен Бейбітшілік және Келісім сарайында әлемдік діндердің рухани әдебиетінің үлгілері қойылған «Қасиетті кітаптар» көрмесі ашылды. Келушілерге әр түрлі конфессиялар мен тарихтың әртүрлі кезеңдеріне қатысты қасиетті мәтіндердің 50 данасы мен сирек қолжазбалар ұсынылған. 

Көрмелер 2025 жылдың 25 қыркүйегіне дейін жалғасады.