Астанадағы Успен кафедралды соборындағы дұғадан кейінгі Патриархтың уағызы

Жоғары Мәртебелі, құрметті Билеуші Александр! Жоғары Мәртебелілер! Құрметті әкелер, бауырлар!

Бүгін осы ғибадатхананың табалдырығын ерекше сезіммен аттағанымда мына сөз есіме түсті: «Пұтқа табынушылықтың өсіп-өнбейтін шіркеуі көбейді». Ал бұл нені білдіреді? Шіркеу — жиналыс; осылайша, рухани жеміс бере алмаған, өмірдің аса қауіпті, жойқын жолымен жүріп келе жатқан пұтқа табынушылардың жиынында кенеттен сенім ұшқыны жанды. Бұл ұшқын тез таралып, мыңдаған адамдардың жүрегін жаулап алды. Бұл ұшқын – бүгінде бізді біріктіретін сенім, Қазақстан жерінің шейіттері мен күнәсін мойындаушыларға біз үшін тіпті елестету де қиын ауыр сынақтарға төтеп беруге күш берген сенім. Осы сынақтардан өтіп, олар мыңдаған басқалардың сенімін растады. «Шәһидтердің қаны - христиандықтың тұқымы», - дейді олар Римдегі сенушілерді қудалау кезінің өзінде. Шейіттердің қаны Қазақстан жерінде Мәсіх шіркеуінің құтты ағашы өскен тұқымға айналды, ал сіз шейіттер мен мойындаушылардың қанымен суарылған жерде Құдайдың Православие Шіркеуін құрайсыз.

Мұның бәрі рухани көмектесуі керек, әсіресе қайғы-қасірет біздің өмірімізге енген кезде. Әрине, бұл қайғы сенімдері үшін қуғын-сүргінге ұшыраған бұрынғылардың көрген қайғысымен салыстыруға келмейді. Бірақ қиын өмірлік жағдайлар, ауырсынулар және өмір жолында біз тағы не кездестіретінімізді кім білсін! - біздің ішкі рухани әлемімізді кенеттен бұзып, күйзеліске, көңілсіз күйге әкелуі де мүмкін. Көбінесе мұндай сынақтарға тап болғандар  одан шыға алмай қалады. Егер бұл ұзақ уақытқа созылса, адам мүлдем бақытсыз адамға айналады, бірақ егер сіз одан себебін сұрасаңыз, ол тіпті себебін де айта алмайды.

Біздің рухани бақытсыздықтарымыздың себебі әрқашан сыртқы себептердің салдарынан емес. Бұл бақытсыздықтар жанның ішкі күйінен және сенімнің жоқтығынан туындайды. Шынында да, рухы мен сенімі күшті болған шейіттер мен діндарлар осы сынақтарды бастан өткере отырып, сынбауға және жеңілмеуге үйренді. Ал бұл қолайсыз өмірлік жағдайлар ешқашан жанымыз және рухани тыныштығымызды бұзбау керектігін, Құдайға қарсы реніш болмау керектігін, өміріміз Құдайдың қолында екенін есте сақтай отырып, үлкенді-кішілі сынақтарға батыл, сабырлы түрде қарсы тұру керектігін қалай үйрету керек? Ал сынақтарға жауап көздің жасы, реніш, қызғаныш, қайғы емес, күшті дұға болуы керек. «Шәһидтердің қаны - христиандықтың тұқымы». Құдайға шүкір, біз шейіт емеспіз, бірақ өмірде қайғырамыз және осы қайғыға жауап ретінде біздің ішімізде Жаратқан Иеге деген сенім артып, өмірімізді өзгертіп, күшейе түсуі керек.

Егер біз Құдайға деген сенімнің бізге не беретінін бірнеше сөзбен тұжырымдауға тырыссақ, жауап өте қарапайым: егер біз шынымен сенсек, бұл біздің бақытымызға апаратын жол.

Бақыт - біз шіркеу уағыздарында сирек қолданатын қарапайым адам сөзі, бірақ біз қазір қолданғымыз келетін сөз. Өйткені, сеніміміз бізге берген өміріміз бақытқа толы болуы керек, сонда ғана ол шынымен ғажап болмақ.

Қиындықтар туып, материалдық жағы күрделенсе, денсаулыққа бірдеңе болып жатса да - рухымыз күшті болса, Иемізге сенім мен құтқарылу үміті болса, оның бәрі түкке тұрмай қалады.

Және, бәлкім, біз жаңа ғана айтқан шейіттер мен діндарлар, Құдайдың рақымы адамды өзгертетіні сонша, тіпті ең әлсіз адам да үлкен қайғыға төтеп бере алып, кейде тіпті азап шексе де, сынбайтынының, яғни рухтың батырына айналатынының нағыз куәсі болғандар.

Құдайдың мейірімімімен біз күнәға мойынсұну талап етілмейтін, сеніміміз үшін бізді ешкім қудаламайтын, ешкім жұмыстан қумайтын, баяғыдағыдай сыйақыдан айырмайтын заманда өмір сүріп жатырмыз. Біз бейбіт өмір сүріп, дұға етеміз. Мен ең алдымен Ресейді меңзеп отырмын, бірақ бұл құтты өлкеде де қысымшылық, қуғын-сүргін жоқ, мұндағы басымдықты құрайтын мұсылман бауырларымыз бізге бәріміз айтқандай мейірімділікпен қарайды, бұл жерде айтатындай ұлтаралық қақтығыстар жоқ. Сондықтан, осындай береке-бірлікте өмір сүре отырып, Құдайдың мейірімін ұмытпауымыз керек, Жаратқан Иемізге шүкіршілік етуіміз керек, ең бастысы жұмысқа, оқуға, отбасылық қиыншылықтарға байланысты бір келеңсіз жағдай орын алса, біз ешқашан еңсемізді түсірмеуіміз керек, ішкі күш-қуатымызға шынымен нұқсан келтіретін қайғы-қасіретке салынбауымыз керек.

Шейіт болғандар мен діндарлардың, соның ішінде Қазақстанда, осы жерде азап шеккендердің тәжірибесі, адамдар өздерінің сенімдері үшін бұнда басынан өткерген ауыр сынақтар туралы естеліктер — осының бәрі сенімімізді нығайтып, сыналуымыз бен түзелуіміз үшін бізге жиі жіберілетін қайғыдан өтуге көмектесуі керек.

Бұл жер бетінде басқа жердегіден де көп болған шейіттер мен мойындаушылар туралы ой елегінен өткізе отырып, Құдай өзінің ғажайып құдіретімен тарихты, адамдарды басқаратынын еріксіз түсіне бастайсың. Осы керемет шіркеуде тұрғанда, дұға еткенде, бір-біріміздің қолдауымызды сезінген кезде және Құдай Шіркеуі мен бүкіл халқымыз үшін ерекше рақымды кезеңде өмір сүріп жатқанымызды түсінген кезде, осы қамқорлықтың нәтижелерін көру не деген бақыт!

Иеміз Құдай Қазақстан жерін, оның билігі мен әскерін қорғауын алсын, Жаратқан Ие біздің православиелік сенімдегі қауымымызды нығайта берсін, мен білетіндей, осы жерде құлшыныспен еңбек етіп жүрген епископтатымыз бен дінбасыларымызға жан және  тәннің күш-қуатын берсін. Бізге тек Қазақстан елі үшін, Ресей елі үшін, билік пен әскерилер үшін, осынау ұлан-ғайыр кеңістікте тыныштық орнап, халықтың терең, шынайы діндарлығы артып, осының бәрі бейбіт, бақытты өмірге әкелетіндей етіп Жаратқанға шүкіршілік етіп, дұға етсек болғаны.

Тағы да, қымбаттыларым, баршаңызға шын жүректен сәлемімді жолдаймын. Сіздерді осындай көп екеніңізді көргеніме қуаныштымын, тағы айтамын. Біздің епископатымыз, дінбасыларымыз, приход белсенділеріміздің жемісті еңбек етіп жатқанына, приход пен епархия өмірінің барлық саласының дамып келе жатқанына, соның нәтижесінде сенушілер санының артып келе жатқанына қуанамын. Бірақ, бәлкім, санның көптігі емес, бүгінде православие шіркеулеріне келетін адамдардың саналы түрде, өз сенімдері бойынша келіп, Құдайдың өсиеттері бойынша өмірін құруға тырысатыны қуантады.

Билеуші митрополит, рухани қамқорлықпен, халық игілігі үшін қызмет етіп, адамдарды имандылықта, тақуалықта нығайтып, Құдайға қарсы келмей, бақытты болу үшін өмірді қалай құру керектігін үлгі етіп, нұсқау беріп, халық игілігіне қызмет етіп жүргендеріңіз үшін, Сізге, архипастырлар бауырларыңызға тағы да алғысымды айтамын.

Баршаңызды осы күнмен шын жүректен құттықтаймын.

Осы сапарымды еске алу үшін мен Құдай Анасының ежелгі Тихвин белгішесін ұсынғым келеді және оны осы шіркеуге қоюды өтінемін. Адамдар бұл белгішеге тағзым еткенде, олар біздің бүгінгі дұға кездесуімізді және мен бүгін айтқан сөздерді есіне алғай.

Бірақ, ең алдымен, сіздердің дұғаларыңызға өте мұқтаж Патриархыңызды еске алуларыңызды өтінемін. Кейде мен өзіме «бұл қалай болады?» деп сұраймын. Мен: «Сен үшін қаншама адам дұға етіп жатқанын ескерсек, болмағанда қалай!» деп жауап беремін. Сондықтан баршаңызды дұғаларыңызда Патриархты еске алуларыңызды сұраймын.

Иеміз Құдай Қазақстан жерін, осы жердегі Шіркеуімізді, Қасиетті Билеуші Александрды, епископатты, дін қызметкерлерін және баршаңызды, қымбаттыларым сақтағай. Мәсіх біздің арамызда! Ол бар және Ол болады! Аминь.