Павел Игнатьевич Гайдай

1896 жылы Румынияның Галати қаласында дүниеге келген. Кейін Павел Гайдай Молдовада тұрып, діни семинарияны бітірген. Жас кезінде Павел Гайдай  протоиереq Иоанн Кронштадтскийдің рухани кеңестері мен нұсқауларын пайдаланды. Кронштадт пастыры Павелге өзі өмірден өткеннен кейін оған Одесса протоиерейі Йона Атаманскийдің рухани басшылығымен жүруді өсиет етті, онымен өзі достық қарым-қатынаста болды және терең рухани байланыста болды. «Одессадағы протоиерей Ионаға барып, оның ізімен жүр», - деп айтқан Иоанна әке. Павел бұл батасын орындап, Одессаға келді, ол жерде Иона әкенің қамқорлығында болып сол жердегі қалалық шіркеулердің бірінде шіркеу жыршысы болып қызмет етті.

Әке Павелдің рухани балалары оның неке қию жағдайын есте сақтады. Өзін толығымен Құдайға қызмет етуге арнағысы келген ол монах болғысы келді. Бірақ Иона әке оған монах болуға батасын бермеді, Павелге қалыңдық тауып берді - ол кезде 50 жаста (ал Павел 20-дан сәл асқан) Капитолина Дмитриевна есімді дворян отбасынан шыққан тақуа қызбен некесін қиып, оларға аға-қарындас болып өмір сүруге батасын берді. Болашақта Павел әке бұған ешқашан өкінген жоқ, ол Иана әкеге ризашылығын білдіріп, балаларына: «Қымбатты ананы жақсы көріңіз және аяңыз, мен оның артына жасырамын», - деді. Павел  әке мен Қымбатты ана екі қызды - Стеша мен Вераны тәрбиесіне алды.

Үйленгеннен кейін көп ұзамай Павел диакон, содан кейін діни қызметкер болып тағайындалды және Одессадағы Петропавл шіркеуінде қызметін бастады. Шіркеулік іріткі кезінде ол Патриарх Тихонға жақын болды.

Павел әке бірден православиелік одеситтердің жүрегін жаулады. Ол жиі қызмет етті, керемет уағыздар айтты, оны басқалардан ерекше ететін, оның рухани тәлімгерлері - қасиетті әділ Әке Иоанн мен Иоан әке қалдырған –  ең бастысы, жалынды, сенімі мол, адамдарды шексіз сүйетін , тынымсыз еңбексүйгіш қасиеті болды. Ол Мәсіхтің отарын құтқару үшін жанқиярлықпен өзін құрбан етті.

Адамдар бұл жас діни қызметкерге, солай бола тұра Киелі Рух арқалаған иерейге  тартылды.

Әке Павелдің халыққа рухани ықпалы жергілікті биліктің назарынан тыс қалмады. Көп ұзамай Одессадан алыстағы фермаға, одан кейін Одесса ауданы, Шевченков ауданы, Тарас, Капаклиевка ауылына қуылып, Құдайға және жақындарына қызмет ете берді. Ол күн сайын Құдайдың Литургиясын жасап, науқастарға дұға етті және жын-шайтандардан тазартты. Сөйтіп  Капаклиевкаға  ауру-сырқау, жын ауруына шалдыққандар жақын маңдағы барлық қалалар мен ауылдардан келе бастады. Ғибадатхана толып кетті, адамдар Павел Әкенің дұғалары арқылы емделіп, сауығып жүрді.

Құрметті ана  Капитолина Дмитриевна оның адал серігі болды.

Бірақ Павел әкенің қызметі құдайсыз биліктің назарынан тыс қалмады. 1929 жылы 30 сәуірде ГПУ Одесса аудандық бөлімі Әке Павелді «емшілікпен айналысқаны, жеке пайда үшін ырымшылдықты қоздыру және контрреволюциялық әрекеттерді жүргізу мақсатында алаяқтық әрекеттер жасағаны үшін» айыптап, оны ОГПУ УССР Коллегиясының  ОСО 1929 жылғы 30 маусымдағы шешімімен «3 жыл мерзімге Краснояр өлкесінің Туруханск қаласында әкімшілік жолмен шығарылуына ұшырады».

Ана Капитолина және оның көптеген рухани балалары, жиырма шақты адам оның артынан барды. Жалғыз адамдар ғана емес, бүкіл отбасы болып барды. Павел әкенің асырап алған қыздары Стеша мен Вера да барды.

Тұруханскіде қатты ашаршылық болып, адамдар шыбын-шіркейден зардап шекті. Әке тұрған үй Енисейдің жағасындағы тік беткейдің астында орналасқан. Қоғамдастық мүшелері жабайы пиязды жинап, сату және әк жағу арқылы күн көретін. Діни қызметкерге көмектесіп, өздері аман қалу үшін еркектер ағаш кесуге, әйелдер киім жууға жалданды. Бірақ кейде олар апта бойы ештеңе жемейтін кездер де болды, ал Иеміз Әке Павел дұғалары арқылы бәрін аман алып қалды.

Бостандыққа шыққаннан кейін, 1933 жылы Павел әке Ленинград қаласына көшіп, Георгий шіркеуінде қызмет етті.

Бірақ көп ұзамай ол «Архангелдің Одағына» жататындығы үшін тағы да тұтқындалып, «Кресті» түрмесіне қамалды.Оны жалғыз камераға отырғызып, азапталсын деген оймен  қасына ауру, жынданған адамды қосып қойды. Ауру адам болса, оның қасына келіп, бірден тынышталды. Ардақты әке  ол үшін дұға етті және оны сауықтырды.  Жауап алу кезінде Павел әке өзінің саяси партияларға қатысы жоқтығын айтты.

Сол 1933 жылы Ленинград НКВД-сының 58-10-бабымен сотталып, қайтадан 3 жылға Тұрухан облысына жер аударылды. Бірақ  Павел әке  қатты науқастанып, 1934 жылы Ақмола қаласына ауыстырылды.

Капитолина ана, оның асырап алған қыздары мен рухани балалары қайтадан Ақмолаға діни қызметкерді ауыстылырған жеріне келді. Мұнда олар дұға оқуға жиналатын аласа ағаш үй салды.

1935 жылы 17 қазанда Павел әке тағы да қамауға алынды. Біраз уақыт Ақмола түрмесінде болды. Сол жерде ол ауырып, түрменің ауруханасында жатты. Рождестволық ораза басталғанда ардақты әке оны бұзбауға тырысты. Бұл үшін олар оны мазақ етіп, тамақ жеуге мәжбүрлемек болды.

Әке Павелге 58-10, 11-бап бойынша айып тағылды.

1936 жылы 22 қаңтарда Ақмола халық соты Павел әкені Қылмыстық кодекстің 107-бабы бойынша лагерьлерде 10 жылға бас бостандығынан айырды.

Ардақты әкені жазасын өтеу үшін НКВД Карлагқа жіберді. 1937 жылы тамызда Павел әке  қайтадан қамауға алынды. Оған «тұтқындар арасында контрреволюциялық үгіт-насихат жұмыстарын жүйелі жүргізді, партия мен үкімет басшыларына қарсы шықты, жұмысқа шыға алмайтындай қызуын жасанды түрде көтерді» деген айып тағылды. Әке Павел өзіне тағылған айыпты мойындамады.

1937 жылы 31 тамызда Қарағанды ​​облысындағы НКВД үштігінің қорытындысы бойынша діни қызметкер Павел Гайдай ату жазасына кесілді.

Үкім 1937 жылы 5 қыркүйекте орындалды.

2000 жылдың тамызында Орыс православие шіркеуінің Архиерейлік кеңесінде заңдастырылған.