ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ПРАВОСЛАВИЕ ШІРКЕУІ

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ПРАВОСЛАВИЕ ШІРКЕУІ

КАZ | ENG | RUS
Василий Дмитриевич Колмыков

Василий Дмитриевич Колмыков

(1866-1918) – діни қызметкер, қасиетті шейіт.

Еске алу 16 қыркүйек (3 қыркүйек), Орыс шіркеуінің жаңа шейіттері мен конфессорларының ғибадатханаларында және қазақстандықтардың жаңа шейіттері мен конфессорларында.

1866 жылы көпестер отбасында дүниеге келген.

1913 жылы 2 қаңтарда Омбы епархиясына Тюкалы уезінің Южно-Подольское ауылының шіркеуіне забуршы лауазымына кірді.

Сол жылы 20 қаңтарда діни қызметкер санына тағайындалды.

1914 жылдың 5 ақпанынан бастап Черновский Змеиногорск уезі кентінің шіркеуі жанындағы забуршы лауазымында болды.

1914 жылы 12 наурызда Тукалы уезінің Чернолучинское ауылының шіркеуіне көшірілді. Әкесі Василий жұбайымен бірге асырап алған қызы тәрбиеленді.

1916 жылы Жетісу облысы (Түркістан) Джаркент уезінің Мещанское ауылында діни қызметкер болып тағайындалып, ғибадатхананың ректоры болып тағайындалды. Василийдің әкесінің шіркеуі жақын маңдағы қоныс аударатын ауылдардың тұрғындары болды: Қарқара, Владиславское, Ново-Киевское және аңшылық.

1916 жылдың шілде-қыркүйек айларында Жетісуда мыңдаған жергілікті тұрғындар қаза тапқан қырғыз көтерілісі болды. Сол жылдың тамыз айында қырғыздардың отрядтары Ыстықкөл көлінің ауданын жойып, Пржевальскіден шығысқа қарай бет алып, 12 тамызда Жаркент уезінің орыс ауылдарына шабуыл жасады. Ерей Василий өз қауымдарының бүлікшілерінің қолынан құтқарып, нағыз Геро көрсетті.

Түркістан және Ташкент епископы Иннокентийге (Пустынскийге) жазған хатында ол бұл оқиғаларды осылай сипаттады:

"12 тамызда таңертең, сағат 4-5 - те мен айқайлап ояндым:" әке, құтқарыл, қырғыздар бізді қоршап алды. Барлығы өлтіріліп, кесіледі". Мен киініп, сыртқа шыққанда, мен айналадағы таулардан (шамамен он мыңға жуық) айқайлап, гуілдеп мінген көптеген қарулы адамдарды көрдім. Қорқынышты дүрбелең көтерілді: әйелдер мен балалардың айқайы мен жылауы, ақымақ жүгіру, бірақ ротмистр Михаил Кравченконың бұйрығының арқасында бәрі тынышталып, шабуыл оңай тойтарылды. Нан өнімдерін халықты ұстау үшін қоймаларға әкету шаралары қабылданды. Азық-түлік экспорты маған жүктелді. Менің өтінішім бойынша, погромның алдын алу үшін Кравченко мырза менің приходтың тұрғындарын құтқару міндетімен 30 адамнан тұратын отряд бөлді... Отрядқа 10-15 минутқа кешігіп келу керек еді, бәрі біткен болар еді. Қырғыздар үйлерін өртеп жіберді, намаз үйі тоналып, өртенді. Мен адамдарды шақырдым, біз өртті сөндіруге асықтық, ал үй түпкілікті жойылудан құтқарылды. Құтқаруға болатын барлық нәрсені Мен сынған кеудеге салып, содан кейін Пржевальск қаласына апардым.

Мен үйіме келгенде, мен тек темекінің шегілген бастастарын, шіркеу кітаптарын, құжаттарды, ақшаны не өртте өлгенін, не ұрланғанын көрдім. Мен отбасыммен бірге біз киген киімде қалдым: менде жазғы үйрек бар, ал әйелімде жыртылған көйлек пен пальто бар. Қанша көз жасы мен шағым... Құдай ешкімге бермесін".

Осы оқиғалардан кейін діни қызметкер Василий Колмыков Подгорненская ауылына жаңа қызмет орнына ауыстырылды.

1918 жылы Жетісуда жаңа билік орнаған кезде Подгорненскаяға Қызыл Армия отряды кірді. Алдымен Комиссарлар Василийдің әкесін тұтқындады, содан кейін шіркеу бастығы Зосима Фунтиковқа келіп, одан тінту жүргізіп, шіркеу шарабы мен ақшасын алып, өзін тұтқындады. Содан кейін тағы 13 православие христиандары қамауға алынды.

Тұтқындалғандардың барлығы зиратқа ауыл үшін шығарылып, пулеметтен атылды. Атыс алдында шейіттерді ұрып-соғып, кейбіреулерінің басына сөмкелер кигізді. Қызыл Армия шейіттерді жерлеуге рұқсат бермеді. Зиратқа қарама-қарсы тауда пулемет қойылып, атылғандарға ешкімді жібермеді. Түнде казак ауылдары, олардың арасында Зосима бастығының ұлдары да зиратқа жасырын келіп, ортақ қабір қаза бастады. Зираттан шыққан дыбыстарды естіген пулеметші анда-санда кезек беріп, зират пен оның айналасындағы аумақты тарады.

Қабірді қазғаннан кейін казактар оған діни қызметкер Василийді, староста Зосиманы және өлтірілген 13 ауыл тұрғынын қойды. 80 жылдан астам уақыт бойы қабірді жергілікті тұрғындар қарады. Уақыт өте келе мұнда сөнбейтін шам жанып тұрған шағын часовня орнатылды. Көбінесе, әсіресе еске алу күндері, жерлестері шейіттердің қабіріне келіп, дұға етіп, шам жағатын. Ұлы Отан соғысы жылдарында часовняны осы аймаққа қоныстанған ұйғыр шаруалары отынға бөліп алғанына қарамастан (орыстар ауылдан кетіп, Ресейге оралды), шейіттер туралы естелік біздің заманымызға дейін сақталды. Қарапайым қоршаумен қоршалған және тозығы жеткен ағаш крестпен көмкерілген олардың қабірі жылдар бойы құрмет орны болуды тоқтатқан жоқ.

Діни қызметкер Василий Колмыков Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 14 сәуірдегі Заңы бойынша ақталды.

Орыс Православие Шіркеуінің епископтар Кеңесі 2000 жылдың 13-16 тамызында жалпы шіркеуге құрмет көрсету үшін Ресейдің жаңа шейіттері мен конфессорларының қатарына кірді.

Қасиетті шейіттердің жәдігерлерін табу 2002 жылы 26 сәуірде өтті.

Жаркент пресвитері, қасиетті шейіт Василийдің жәдігерлері

Сілтеме көшірілді