Құдай анасының Иверская белгішесінің мерекесінде митрополит Александр Мәскеуде Қазақстан Православие шіркеуінің Өкілдігіне Литургияены өткізді

25 ақпан 2025 жылы – Құдай анасының Иверская белгішесіне арналған мереке; Мәскеу және Ресей митрополиті Әулие Алексийдің күні.

Астана және Қазақстан митрополиті Александр Мәскеу қаласындағы Патриархтық қоналқалық үйінің Вера, Надежда, Любовь және София шейттерінің құрметіне салынған ғибадатханада Құдайлық Литургияны өткізді.

Қазақстан Православиялық Шіркеуінің Басшысына қызмет еткендер: Алматы  рухани семинариясының проректоры, теология кандидаты, медицина ғылымдарының докторы, профессор игумен Агафангел (Гагуа); ғибадатхананың кілтшісі, иеромонах Антоний (Дробязко); өкілдіктің клириктері.

Литургиялық әндерді Анна Рожнованың жетекшілігімен шіркеу хоры орындады.

Дұға бағыштауда  Мәскеу және Бүкіл Русь Патриархтары – Алексий I (Симанскийге) мен Алексий II (Ридигерге) дұғалар жасалды. Бүгінгі күні есімдері еске алынатын Мәскеу Патриархы Алексий қасиетті тұлға болып табылады және ол қасиетті естелік иерархтардың аспандағы қорғаушысы болып табылады.

Ғибадат ету Иверлік Құдай Анасының бейнесі алдында Әулие Құдай Анасына мадақтар айтумен  аяқталды, содан кейін митрополит Александр дұға етушілерді Құдай Анасының «Ізгі Қақпашы» деп аталатын ғажайып бейнесіне арналған мерекемен құттықтап, архипастырлық уағызын айтты.

«Әрбір православие христианы үшін Құдай Анасының есімі қымбат және сүйікті, себебі дәл сол арқылы әлемге Құтқарушы Христос келді. Біз Оны «херувимдерден құрметті, серафимдерден даңқты» деп мадақтаймыз, яғни барлық періште күштерінің ең жоғарысы деп білеміз. Біздің Құтқарушымыздың Анасы әрбір христианның анасы, себебі Голгофа азаптарында Христос апостол Иоанн Богослов арқылы адамзат ұрпағын өзіне бала қылып алды. Сондықтан Құдай Анасының есімімен байланысты барлық нәрсе - қасиетті орындар, шіркеулер мен монастырлар және, әрине, Оның ғажайып иконалары православие халқы үшін ерекше құрметке ие. Біз сұрағанымызды алу, тілектеріміздің орындалуы және үміттеріміздің жүзеге асуы тек біздің жүрегімізде Құдайға деген шынайы сенім мен Оның мейіріміне деген үмітіміз болғанда ғана мүмкін болады. Киелі апостол Павел бізге осы туралы былай дейді: «Сенімсіз Құдайға ұнау мүмкін емес; себебі Құдайға келетін адам Оның бар екеніне сенуі тиіс және Оны іздегендерге Ол сыйлық береді» (Евр. 11:6). Дұға етудің табысты болуы өз жанымызды тазартудан, тәубе ету мен өмірімізді түзетуден айырықша маңызды. Шіркеудің ұлы ұстазы Әулие Григорий Богословдың сөзімен айтқанда: «Бұлт күннің сәулелерін жабатын сияқты, өз күнәларын түсінгісі келмеген және олардан бас тартпаған күнәһар адам Құдайдың махаббаты мен Құдай Анасының мейірімінің сәулелерін өзіне жабады». Сондықтан, Аспан патшайымының белгішесіне табынып, Құдайдан өз күнәларымыздың кешірілуін, нәпсілерімізді жеңуді, құштарлықтарымыздан арылуды сұрайық. Біздің сұрауларымыз бен дұғыларымыздың басты тақырыбы христиандық ізгі өмірді игеру болсын, оның жарқын үлгісі бізге Құдай Анасы Өзі болып табылады».  Митрополит Александрдың уағызынан.

Православие шіркеуі литургиялық жыл ішінде үш рет Аспан патшайымының Иверская белгішесін дәріптейді: 25 ақпан – Валдайдағы монастырге Иверская белгішесінің көшірмесін беру; Жарқын аптаның сейсенбісінде – Афонда белгішенің ашылуы; 26 қазанда – 1648 жылы Мәскеуге патша Алексей Михайловичке Афоннан жіберілген белгішенің көшірмесі жеткізілуі.

Ғажайып белгіше басқа да атаумен белгілі – Қорғаушы немесе Қақпа ұстар, бұл атау белгішенің Кіші Азияда болған ғажайып пайда болуымен байланысты. IX ғасырда Рождество Христово мерекесінен кейін қасиетті белгішелерге қуғын-сүргін басталды. Никея қаласында тұратын бір жесір әйел Құдай Анасының белгішесін сақтап отырған. Үйіне келген иконоборшылар жаман ниетпен белгішені найзамен тесіп өтті. Сол сәтте Құдай Анасының бетінде тірі жарадан қан тамшысы шықты. Белгішені сақтап қалу үшін жесір әйел оны теңізге алып барады, ал белгіше судың бетінде тұрып, одан алыстап кетті. Көп жылдардан кейін ол Афондағы Иверская монастырының қабырғаларының жанында отты бағанмен көрініп, өзіне сол жерде қақпаға тұруды қалаған, осы себепті ол Қақпа ұстар немесе Қорғаушы деп аталады.

Ғажайып Иверская белгішесі туралы Ресейде XVII ғасырда, Алексей Михайловичтің патшалығы кезінде білді. Мәскеудегі Новоспасский монастырының архимандриті, болашақ атақты патриарх Никон, Афондағы Иверская монастырының архимандриті Пахомийге ғажайып белгішенің дәл көшірмесін жіберуді сұрап өтініш жасады.

Иверская Құдай анасының белгішесі казахстандық епископ Иосиф (Черновтың) рухани бейнесін құрайтын. 1912 жылы, болашақ Қазақстанның иерархы Тверь Успенск Отроч монастырында намазшы болған кезде, оған Афоннан әкелінген Иверская белгішесі монахтар тарапынан сыйға тартылды. Киелі Тауда жазылған "Ізгі Қақпашы" бейнесі, епископ Иосифтің бүкіл өмірінде оның қасынан кетпеді, ол оны тіпті концлагерьлер мен түрмелерде сақтап отырды.